22 maart 2011

VN resolutie 1973 versus de realiteit

ANDERS GELEZEN

Frankrijk valt samen met Groot-Brittannië en de Verenigde Staten Libische militaire doelwitten aan. Is de oorlog begonnen?

Er zullen slechts weinig resoluties van de Veiligheidsraad zo snel goedgekeurd zijn. Nochtans is het niet de eerste keer dat een dictator zijn eigen volk beschiet of de rechten van de mens niet worden gerespecteerd. Is Kadhafi dan zo verschillend van al die andere dictators die wel de vrije hand kregen of spelen er andere factoren?

De eensgezindheid van de internationale gemeenschap is verklaarbaar omwille van de gedeelde (olie) belangen en de kwalijke reputatie van Kadhafi, die lange tijd vrijheidsstrijders – waaronder de Zuid-Afrikaanse - maar ook terroristen heeft gesteund. Voor Europa komt daarbij dat het indammen van de immigratie uit de onrustige Arabische wereld evenzeer een belangrijke reden is om de rebellerende Libiërs te steunen. Vanuit de militaire industrie zal het wel positief zijn dat er weer volop stand-off wapens worden verbruikt want deze commercie moet ook blijven draaien en vanuit (Westerse) militaire hoek is de totaal ongelijke strijd goed voor de Napoleons van deze tijd. Kortom, er zijn blijkbaar alleen maar winnaars in dit debat, zelfs socialisten en Groenen! Toch even de resolutie anders lezen?

Misdaden tegen de eigen bevolking of meer algemeen het weigeren van democratie als gegronde reden om de soevereiniteit van een land te schenden is voor de VN zeldzaam. Landen die het niet zo nauw nemen met de democratische spelregels maken deel uit van de Verenigde Naties en zelfs van de Veiligheidsraad. Consequent is het wel, want de bedoeling van de VN is en blijft het vreedzaam regelen van conflicten. Zo ook resolutie 1970 die opriep om de wapens te doen zwijgen en tot een democratisch proces te komen in Libië. Met de laatste resolutie 1973 wil de VN de vorige kracht bijzetten en de internationale gemeenschap de mogelijkheid bieden om militair tussenbeide te komen. Basis voor deze resolutie is het Hoofdstuk VII van het Handvest van de VN. Daarin wordt een “optreden met betrekking tot bedreiging van de vrede, verbreking van de vrede en daden van agressie” mogelijk. In militair VN jargon is dit een Peace enforcement operation of het opleggen van de vrede”. In de gestemde resolutie (die u kan lezen op http://www.un.org/documents/scres.htm) wordt duidelijk bepaald om welke maatregelen het gaat: Militaire acties om de bevolking te beschermen en het afdwingen van een no-fly zone. Daarnaast is er voorzien in een wapenembargo, een wereldwijde ban op Libische vluchten en het bevriezen van de financiële middelen van Kadhafi en van enkele met naam vernoemde medestanders.

Predikt deze resolutie een oorlog zoals de media en zelfs Belgische ministers ons willen laten geloven? Het antwoord is neen. Dat de resolutie spreekt over “to take all necessary measures, notwithstanding paragraph 9 of resolution 1970 (2011), to protect civilians and civilian populated areas under threat of attack”, betekent helemaal niet dat alles kan, want de opdracht blijft beperkt tot het beschermen van de bevolking. Dat is precies het bezwaar dat vanuit de Arabische Liga (secretaris-generaal Amr Moussa) te horen is. Gezien onze minister van Buitenlandse zaken, Steven Vanacker (CD&V), verwijst naar het belang van de goedkeuring door deze regionale instantie, zou het logisch zijn dat België hiermee rekening houdt, anders wordt ze deel van een operatie die niet gedekt is door de gestemde resolutie van de Veiligheidsraad.

Er is ook geen grond voor een oorlog want de vrede is wereldwijd noch regionaal in het gedrang gebracht en het zijn vooral allochtonen die het land ontvluchtten wegens de onveiligheid. Deze resolutie vraagt om een wapenstilstand te land en in de lucht af te dwingen en enkel dit doel heiligt de middelen. Wat de internationale gemeenschap onder impuls van enkele door een overvloed aan testosteron aangetaste polieieke leiders vandaag doen gaat veel verder. In dS (21/03) was de Amerikaanse stafchef, MIKE MULLEN, zeer duidelijk, “Het doel van Odyssey Dawn is niet Kadhafi te zien vertrekken.”

Vanuit militair oogpunt is het - in contradictie met de stoere borstklopperij van politici die het hebben over onze helden - een weinig risicovolle operatie: van op afstand, met een knopdruk of met hoogtechnologische en goed beveiligde vliegtuigen de commandocentra vernielen en de luchtafweer uitschakelen die weinig voorstelt om dan vervolgens vanuit de lucht ongehinderd tanks en ander militair materieel te vernielen, zal wel adrenaline doen opborrelen bij de piloten, maar als ze zelf de cowboy niet uithangen, is de kans op een incident nauwelijks groter dan tijdens om het even welke jaarlijkse gevechtsoefening in de Sahara. Trouwens, statistisch gezien zijn er tijdens de deelnames van de Belgische Krijgsmacht aan de vredesoperaties sinds 1992 nauwelijks meer slachtoffers gevallen dan voordien het geval was tijdens de grote militaire maneuvers in Duitsland. Voor de media is deze 'oorlog' nog anders: daar telt enkel de spektakelwaarde en toegegeven, de foto’s zijn gewéldig … commercieel.

Veel erger is de misleiding door de grote Westerse democratieën, Frankrijk op kop, die deze resolutie misbruiken om een politiek streefdoel te bereiken dat niet eens onderwerp is van deze resolutie. Deze militaire ingreep zal niet zonder gevolgen blijven en gaat in tegen één van de essentiële principes van de VN: neutraliteit. Door de kant te kiezen van één partij – hoezeer dat vanuit een democratisch standpunt verdedigbaar is - kan deze actie leiden tot en burgeroorlog die uitgevochten wordt in de steden. Ditmaal een echte oorlog waaraan we zelfs niet willen deelnemen, want voor onze moedige leiders zijn de risico’s en de imagoschade door een inzet van grondtroepen te groot. Als het erop aankomt zullen de Libiërs zelf de kastanjes uit het vuur moeten halen en eigenlijk is dat ook de énige goede oplossing, want wie verandering wil moet het zelf doen. Ondertussen zullen – beneden de radar en zonder toestemming van de VN Veiligheidsraad – talrijke geheime militaire operaties ervoor moeten zorgen dat de rebellen winnen. De vorige resolutie waarin het wapenembargo wordt opgelegd aan alle partijen, wordt daarmee herleid tot een vodje papier.

Pjotr
ANDERS GELEZEN