28 juni 2011

Over Bart Haider en Jorg De Wever

ANDERS GELEZEN


Wenen, oktober 1999. De verkiezingen in Oostenrijk zijn een eclatant succes geworden voor Haider en zijn Freiheitliche Partei Österreich, FPÖ; 26,9 % halen ze. Deze zwarte zondag voor de socialisten en christendemocraten die sinds 1955 – het einde van de bezetting door de Sovjet-Unie – de macht onderling verdeelden, kwam niet uit de lucht vallen. Al te lang usurpeerden de twee traditionele partijen alle politieke macht en de eruit voortvloeiende boni. De ambtenarij werd een waterhoofd met steeds meer generaals – zo’n 250 bij Defensie alleen al. Elke ambtenaar diende lid te zijn van een van beide partijen om promotie te kunnen maken. Defensie was in handen van de christendemocraten, Binnenlandse Zaken zag rood van onder tot boven. Maar niet alleen de jobs werden politiek verdeeld. Wenen heeft een enorm areaal sociale woningen waarvoor de partijkaart als sleutel op de deur diende. De Groenen voerden wel oppositie maar het zou de rechtse populistische FPÖ zijn die zorgde voor een doorbraak; eindelijk. Het werd een regering van christendemocraten en Freiheitlichen. In het verzet vanuit de andere EU lidstaten tegen de machtsdeelname van de FPÖ was België haantje de voorste. Tenminste voor Franstalig België waarbij Louis Michel als buitenlandminister en André Flahaut als defensieminister met veel verbaal geweld gans Oostenrijk schoffeerden.

Brussel,juni 2011. Olivier Mangain vergelijkt Bart De Wever met Jorg Haider. Die laatste was – ondertussen gestorven in een auto-ongeval - voor de Franstaligen niet enkel een rechts extremist maar vooral de fascist die sympathiseerde met het nazisme. Een kwalijke vergelijking die de media nauwelijks opmerkten. Even anders lezen.

Ik ken geen twee mensen die zoveel van mekaar verschillen als Jorg Haider en Bart De Wever. Haider, van rijke afkomst was een atletische sportieveling en tegelijk een dandy die kickte op snelle wagen en op andere mannen zoals bleek uit de bekentenissen van zijn homo-vriend na zijn begrafenis. Haider was de vlees geworden marketeer die zijn verkiezingscampagnes organiseerde als één groot feest. Zo had hij het geleerd in de Verenigde Staten: wervelende shows die de anti-migrantenpolitiek – de core business van het FPÖ - dienden te versterken. Het eigen volk van Oostenrijk kreeg een stem die vooral luid weerklonk en uiteindelijk veel Oostenrijkers in het kieshokje kon bekoren. Ongetwijfeld voor een deel door het ongenoegen en het vooruitzicht op verandering.

Wie zich Bart De Wever kan voorstellen als een drooggetrainde sportieveling en dandy die kickt op snelle wagens moet heel veel verbeeldingskracht hebben. De pracht en praal van Haider zijn aan De Wever al evenmin besteed. En de verkiezingscampagne met als thema ‘verandering nu’ kan niet eens tippen aan de shows van het Oostenrijkse FPÖ. Maar ze hebben wel iets gemeen: het eclatante verkiezingssucces van de N-VA in 2010 kwam evenmin als Haiders succes in 1999 uit de lucht vallen. Bij ons veroorzaakte de aanslepende communautaire malaise (door onzalige compromissen die de problemen voor zich uit schoven) een breuk met wat steeds meer Vlamingen wilden. België als staat verloor bij een groeiend deel zijn maatschappelijke meerwaarde. De toenemende macht van de politieke partijen die decennialang vooral met zichzelf bezig waren – ook al verpakte men dat graag als het staatsbelang – deed hen geloven in hun eigen verzinsels zoals Rik Van Cauwelaert het onlangs plastisch uitdrukte. Ze merkten niet eens dat de mensen hen niet meer volgden. Alles bleef bij het oude en tenslotte verloren de traditionele partijen hun geloofwaardigheid. Bart De Wever is, meer dan Haider ooit was, dé geloofwaardige man voor veel Vlamingen die zich niet zal laten omkopen zoals zoveel Vlaamse premiers voor hem wel deden.

Wie de moeite zou doen om de politieke programma’s van FPÖ en N-VA te vergelijken zou vaststellen dat ze mijlenver van mekaar staan, maar daar is het Mangain en met hem heel veel Franstaligen niet om te doen. Bart De Wever is voor Mangain en Co net als Haider de nazi-sympathisant die, stelt u voor, ooit Le Pen de hand drukte. Het doet mij terugdenken aan al die ambassadeurs, waaronder de Belgische van socialistische signatuur dan nog, die Haider met alle égards ontving in zijn residentie voor een diner. Wat indertijd Louis Michel en Flahaut deden, Haider als symbool zien en de ganse Oostenrijkse bevolking schofferen, is precies wat Mangain vandaag doet: via De Wever alle Vlaamsgezinden nog maar eens beledigen. Het is verbijsterend dat zoveel Franstaligen meegaan in zijn retoriek, zonder te beseffen hoe onredelijk en onverdraagzaam ze zijn. Het is ronduit schandalig dat de Vlaamse traditionele partijen liever hun tong afbijten dan de uitspraken van Mangain – waaronder de vergelijking met Haider - ongenuanceerd te veroordelen en niet te minimaliseren. Een partijvoorzitter verstond het zelfs om De Wever een deel van de schuld toe te schuiven, want, had hij de MR en het FDF niet aan de onderhandelingstafel geroepen? Zielig maar helaas oh zo Vlaams.

Komt er ook eenzelfde epiloog?
De FPÖ van Haider verging het minder goed door de regeringsdeelname maar na heel wat interne tribulaties die een flinke daling veroorzaakten, zit het vandaag opnieuw met een electoraal aandeel van ongeveer 25 %. Een stabiele partij waar ook de Micchels en Flahauts hebben leren mee leven. Nu nog Mangain.
Daarom wil N-VA zich nestelen in de lokale besturen om zo beter verankerd te zijn in de lokale gemeenschap. Concurrentie voor de sterke CD&V in talrijke gemeenten en de SP.A in de grote steden. Wellicht lukt het maar er loeren ook gevaren. Zoals de FPÖ riskeert N-VA om zelf een gevestigde partij te worden waar de mandatarissen vooral uit zijn op postjes. In Affligem bij voorbeeld blijkt dat een deel van N-VA het kartel wil opzeggen met CD&V, maar niet om beter verankerd te zijn: de opportunistische lokale partijvoorzitter wil vooral zichzelf in de beste uitgangspositie brengen voor de verkiezingen met zo weinig mogelijk concurrentie, terwijl enkele hardwerkende N-VA raads- en OCMW leden heel veel respect kregen voor het geleverde werk binnen het kartel en niets liever willen dan zich verder gezamenlijk in te zetten. Stappen ze over naar CD&V dan dreigt de nederlaag. Dat het N-VA partijbestuur meer denkt in strategische termen en hierdoor lokale opportunisten steunt in plaats van de ‘verankerde’ basis te versterken zou haar wel eens zuur kunnen opbreken.

Pjotr
Anders Gelezen