18 juli 2011

Een cruciale periode

ANDERS GELEZEN

In vorige Anders Gelezen las ik de formateursnota niet enkel als een manier om N-VA eraf te rijden, maar ook en wellicht nog belangrijker, als een manier om de traditionele Vlaamse partijen te bewegen tot een zoveelste Belgisch compromis waarvoor – zoals het past in het Belgique à papa” – pas nadien een maatschappelijk draagvlak moet gezocht worden met steun van de gezagsgetrouwe media. Zondagavond had ik een interessante babbel met een partijpolitiek geëngageerde dame die de problemen met de onderhandelingen terugvoerde tot het gebrek aan discretie van de politici waardoor voorstellen vooraleer ze goed en wel begrepen zijn reeds afgeschoten worden in de media. Media die ervan leven maar tegelijk oproepen om toch wat meer discretie aan de dag te leggen, tenminste als het overeenstemt met hun eigen politieke mening. Daarom, aldus deze bron, weet ook het CD&V partijbestuur niet meer wat de onderhandelingen precies inhouden. Ze twijfelt zelfs of Leterme nog tot de inner circle behoort.

Het redelijke van discretie zal iedereen wel inzien maar is het ook een garantie op een goede oplossing? Uit ervaring – vooral met langdurige onderhandelingen – kan men leren dat tussen de onderhandelaars een irreële wereld ontstaat en het heel gevaarlijk is om hen in dergelijke omstandigheden te laten beslissen om pas nadien – wat inherent is aan deze methode –de confrontatie aan te gaan met de voornaamste aandeelhouders, partijleden en kiezers. Het Antwerpse Lange Wapper dossier is er een schoolvoorbeeld van. Men besliste ‘en petit comité’ en zocht daarna een draagvlak. Quid non en gelukkig maar, want deze oude politieke zeden heeft precies geleid tot de onzalige compromissen die het Belgisch draagvlak volledig hebben uitgehold. Vandaag is de machtigste spelbepaler niet langer N-VA, die het als non-conformistische partij verplicht is om eerst aan de kiezers te denken, maar CD&V dat om meerdere redenen voor een cruciale periode in haar bestaan staat. Even ander lezen.

In de staatgetrouwe media, waaronder dS werd CD&V gekleineerd wegens geen eigen stem en karikaturaal voorgesteld als het ‘schoothondje’ dat N-VA achterna liep. De pennenridders deden dat niet zomaar. Ze verhulden nauwelijks hun politiek doel: CD&V diende zich te distantiëren van N-VA. N-VA, hoe eerbaar ook dit vreemde eendje voorgesteld, werd op last van de Franstalige partijen, de traditionele Nederlandstalige partijen én de pers wat graag in een nieuw cordon sanitaire gestopt. Zo werd zonder ook maar enig weerwerk de ganse Vlaamse beweging aan de kant gezet. Opgeruimd staat blijkbaar netjes.

Ongerustheid heerst in Vlaamsgezinde kringen nu N-VA afhaakte en CD&V ondanks alle voorgaande verklaringen duidelijk bereid is om onderhandelingen zonder N-VA te beginnen. Ongerustheid omdat men vreest dat de nieuwe CD&V uiteindelijk te veel toegevingen zal doen vanuit haar traditionele staatsdragende visie. In hoeverre zullen de botsende visies binnen de partij een rol spelen in de besluitvorming? Voor partijvoorzitter Beke wordt het zeer moeilijk om zowel de Vlaamse als de Belgicistische vleugel onder controle te houden. Electoraal zou het toch duidelijk moeten zijn dat CD&V in de toekomst enkel opnieuw kan groeien door haar Vlaamsgezinde kiezers terug te halen. De Belgicistische – vooral ACW - kiezers zijn in de partij gebleven en zullen, ongeacht het compromis of het afwijzen ervan, blijven om de eenvoudige reden dat ze geen alternatief hebben. De vraag is in hoeverre het uiteindelijk compromis waarvoor Wouter Beke duidelijk klaar is, verteerbaar zal zijn voor de positie van Kris Peeters als minister president van de Vlaamse regering. De kans dat de media erin slagen om het compromis te laten klinken als een overwinning wordt alsmaar kleiner, nu de mondige kiezers andere communicatiewegen hebben om een eigen mening te vormen en de doorzichtige spelletjes van de ‘spelers zonder kleur’ zoals Peter Vandermeersch zijn journalisten noemde, niet meer de invloed hebben die ze voordien wel hadden.

Maar waaraan moet het compromis dan wel getoetst worden? Aan de zeer algemene doelstellingen van bij voorbeeld de gedateerde Octopus nota – met onvermijdelijke compensaties voor elke toegeving - of moet het vooral rekening houden met de zeer concrete kritiek op elk afzonderlijk onderdeel. De lezing van de bezwaren die professor Vuye liet noteren in DM (zie vorige AG) zou alvast CD&V behoeden voor een onzalig BHV compromis waarvoor in Vlaams Brabant helemaal geen draagvlak bestaat, zoals te lezen is op de webstek van sterkhouder, CD&V burgemeester Michel Doomst.

In het concert van botsende meningen schreef Guido Vanden Wijngaert in dS (18/07) terecht dat ten gronde de communautaire discussie gaat over het democratisch gehalte van België. De Franstaligen beseffen dat nu toegeven (over BHV) aan de Vlaamse meerderheid het einde betekent van hun geprivilegieerde positie met bescherming van de minderheid. In het nieuwe België zou de Vlaamse meerderheid ook in andere dossiers het recht van de sterkste kunnen opeisen. Een horror situatie die voor de Franstaligen veel erger is dan de splitsing van het land; daarom hun plan B. De conclusie van deze interessante opinie – de keuze tussen blijven bij een evenwichtige machtsdeling of de splitsing van het land - gaat echter voorbij aan de mogelijkheid om een nieuw verhaal te schrijven voor België waarin de beide gemeenschappen mekaar niet meer kunnen afblokken door ze elk hun eigen weg te laten gaan. Een confederatie met samenwerking die niet meer afgewogen wordt tegen de electorale en financiële winst of verlies voor de partij, maar gebaseerd is op welbegrepen eigenbelang van zelfstandige gemeenschappen. Waarom deze visie in Vlaanderen nauwelijks aan bod komt in de Nederlandstalige media hoewel steeds meer vooraanstaande opiniemakers en politicologen erkennen dat dit de beste oplossing zou zijn om tot goed bestuur en pacificatie te komen, mag een raadsel heten. Hoelang nog zullen de ‘spelers zonder kleur’ blijven rondjes draaien?

DIT België willen steeds meer weldenkende Vlamingen niet meer en voor een splitsing is er geen Vlaamse meerderheid, maar een ANDER – confederaal - België blijft onbespreekbaar? Hierover zou de discussie moeten gaan en op deze maatschappelijk wel gedragen vraag moet in de eerste plaats Wouter Beke en CD&V ten gronde een antwoord geven. Durft CD&V de oude compromisteksten opzij schuiven en een nieuw verhaal schrijven in plaats van een compromis te aanvaarden waardoor het beleid nog ingewikkelder wordt (dixit Vanden Broucke over de financieringswet) en de toegevingen van vandaag vooral wrevel veroorzaken in de toekomst? Of zal Wouter Beke in de traditie van de oude CVP, toch beslissingen nemen zonder voldoende maatschappelijk draagvlak? Alle ogen zijn gericht op CD&V in deze cruciale periode.

Pjotr
ANDERS GELEZEN