01 februari 2012

Winter Lodge

ANDERS GELEZEN


We schrijven 1992. In de Balkan dreigen vluchtelingen te sterven van de kou.

De Belgische regering belooft op vraag van het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR) ter plaatse een winteronderkomen te bouwen voor de vluchtelingen uit het oorlogsgebied, voornamelijk Bosniërs. Vijftig miljoen BEF wordt in juni door staatssecretaris voor ontwikkelingssamenwerking Erik Derycke vrijgemaakt en aan Defensie wordt gevraagd om “ergens in de Balkan” een plaats te vinden en er winterlogement ter beschikking te stellen van de vluchtelingen, meestal vrouwen en kinderen van alle leeftijden. De mannen vechten ondertussen aan “het front”.

Na een snelle evaluatie van de marktmogelijkheden die te duur uitvallen, wordt beslist om zelf een module te ontwikkelen en deze in de kazerne van het 11 Genie Bataljon te prefabriceren om vervolgens de elementen per trein naar een locatie in de Balkan te vervoeren. De 50 miljoen BEF, amper 1,25 miljoen euro, volstaan om op basis van de geldende UNHCR-normen 300 modules voor maximaal 9 personen (2.700 in totaal) te bouwen en te voorzien van verwarming, licht en een stopcontact. Geen luxe maar een warme slaap- en leefplaats die tot op vandaag, twintig jaar later, nog altijd voldoet als vakantieverblijf voor kinderen uit de Elzas (zie foto). De locatie: een camping te Savudrija aan de Istrische kust. De bestaande nutsvoorzieningen (toiletten, keuken, eetzaal) mogen gebruikt worden. In de kostprijs is de vergoeding van het personeel en het bijkomend klein materieel inbegrepen. Het is de enige humanitaire operatie ooit die binnen het voorziene budget en de voorziene tijdslimiet werd uitgevoerd.

De sfeer in Kroatië is gespannen. In Zagreb heerst een onversneden haat tegen alles wat moslim is. Alle oorlogspartijen hebben zich schuldig gemaakt aan wreedheden. Overal, maar vooral langs de Istrische kust, zitten talrijke hotels tjokvol vluchtelingen. Die moeten eruit voor het zomerseizoen 1992 begint, maar de internationale gemeenschap hinkt als naar gewoonte achterop. Ondanks de talrijke vluchtelingen en het ongemak getuigt de bevolking van Istrië van een grote solidariteit. Veel lokale – meestal katholieke - organisaties werken mee aan een menswaardige opvang voor de vluchtelingen, ongeacht hun herkomst. Het wordt voor de militairen een zware maar vooral hartverwarmende opdracht. Ondanks de ligging aan de Adriatische kust is het er bitter koud en valt de regen soms met bakken uit een loodzwarte hemel. De “Burra wind” afkomstig uit de bergen blaast een ijzige wind naar de kust. Bij aankomst vinden we in de onverwarmde tentjes ouderlingen en kleine kinderen. In minder dan twee maand tijd (oktober – november) wordt het vluchtelingencentrum volledig operationeel, inclusief een schooltje en een module die fungeert als moskee. Leo Delcroix, minister van Defensie, en de pers komen ter plekke kijken en de operatie Winter Lodge wordt een van meest gunstig becommentarieerde humanitaire operaties ooit. Een cruciale operatie want zonder winterbestendig logement zouden er doden zijn gevallen.

We schrijven 2012, twintig jaar later. In België dreigen daklozen te sterven van de kou.

Reeds meer dan drie jaar op een rij slaagt de federale regering er niet in om een coherente immigratiepolitiek te ontwikkelen en vooral om te zorgen voor een menswaardige winteropvang. De kersverse staatssecretaris voor asiel en migratie, Maggie De Block, heeft na twee maanden nog geen tijd gevonden om zich te bekommeren om het lot van deze buitenslapers. De vorige regering – waaronder haar eigen partijgenoten – zijn de schuldigen. Pas wanneer de media – ere wie ere toekomt, ook dS – het probleem op de voorpagina zetten, schiet men wakker. Rik Van Cauwelaert, Knack, is bijzonder scherp voor het onvermogen van de staatssecretaris en ook Pieter De Crem krijgt een veeg uit de pan want, zo schrijft hij: De Crem wil geen bussen inleggen omdat dit concurrentie zou zijn voor De Lijn.

Over die concurrentievervalsing valt een en ander te zeggen maar de minister van Defensie zou toch mogen weten dat “hulp aan de Natie” altijd een opdracht was voor defensie en een verandering het draagvlak voor Defensie verder zal aantasten.

De vluchtelingen zijn ditmaal geen oorlogsslachtoffers maar vooral economische vluchtelingen. Aangetrokken door een sociaal maar onbetaalbaar vangnet wordt vooral Brussel het beloofde land voor kanslozen. De hoofdstad van Europa blijkt veel minder aantrekkelijk voor goed opgeleide migranten. Talloze misbruiken onder meer wegens een rammelende wetgeving hollen het maatschappelijk draagvlak steeds verder uit, zo blijkt duidelijk uit de reacties online. Maar geen nood voor de Parti Socialiste, voor wie deze migranten in eerste instantie de partijmacht moeten bestendigen. Het zijn tenslotte vooral niet-Brusselaars die ervoor betalen. En als er teveel zijn worden ze afgeschoven naar de rijke buitengebieden, ook al kennen ze de lokale taal niet. Met de huidige taalwetgeving hoeft dat ook niet. Ondertussen leggen migranten klacht neer omdat ze niet behoorlijk worden opgevangen en wordt handenvol geld uitgegeven aan hotelkamers. Het zou goed zijn om eens vast te stellen wie er zoal geld verdient aan de huidige opvangpolitiek, want goedkoop is het niet. Om de schijn op te houden stellen enkele hotels een paar kamers ter beschikking. Pure PR.

Met een Franstalige socialistische premier is de situatie ronduit beschamend. Niet zo voor de premier zelf die vol vertrouwen een hoge borst opzet “ten paleize” en er zonder blikken of blozen beweert minstens 11 miljard euro te vinden en tegelijk belooft om de koopkracht van de mensen te vrijwaren én de kosten voor de bedrijven te verminderen. Een royale uitgave van de fabeltjeskrant?

Dat de PS nu pas beseft dat ze voor de migranten te laks zijn geweest komt zelfs niet door mededogen of geldgebrek, maar vooral door het toenemend egoïsme in Franstalig België en vooral in Brussel, omdat de armoede ook onder autochtonen stijgt. Zelfs het gewillig kiesvee dreigt zich tegen hen te keren en dát is voor die partij pas een reden om van koers te veranderen. De ommekeer zal er géén zijn van het warme hart. De “resto du coeur” en andere mediatieke initiatieven zijn slechts schijnvertoningen in een drama waarin de menswaardigheid dreigt teloor te gaan. Arm België dat zonder de Vlaamse gulheid niet eens de solidariteit van een veel armere Istrische bevolking kan evenaren.

Zou het niet getuigen van goed bestuur mocht de federale regering opnieuw overgaan tot een operatie Winter Lodge, maar dan in eigen land?

Pjotr

Gewezen commandant operatie Winter Lodge