04 december 2012

Over grafdelvers en acteertalent


MEDIA EN POLITIEK ANDERS GELEZEN

Er waren heel wat bijdragen in de media die best eens anders gelezen worden. Maar de commentaren op de conclusie van de auditeur van de Raad van State over de ARCO-regeling stonden wel op stip één. Dat de culturele sector, misschien ongewild, door de regering werd bedacht met hogere belastingen, toont aan hoezeer iedereen naar iedereen kijkt en de Belgicistische liefdesverklaringen van artiesten, net zoals bij gewone mensen, beginnen bij het eigen loonzakje. In hun geval maximale subsidies en minimale belastingen waar gewone stervelingen van verstoken blijven. Ook De Zevende Dag was opmerkelijk: Open VLD en sp.a stuurden hun kat en CD&V hun jongste senator. Gelukkig waren er nog een vinnige Paul Magnette en een lachende Ben Weyts.
Worden de “arconauten” de grafdelvers van CD&V?
Beginnen we met de afwijkende mening van Kaaiman (DT), alias voor Koen Meulenaere: “Indien de Raad van State zijn auditeur volgt, is het resultaat van de klacht van Pol Huybrechts het volgende: hijzelf noch de leden van zijn wat ranzige (beleggers)federatie ontvangen ook maar één cent, ze krijgen trouwens niet eens gelijk van de auditeur, en 800.000 arme sloebers verliezen al hun spaargeld, een nogal brutale toepassing van het Matteüseffect van Herman Deleeck.” Eens een ander geluid dat aandacht verdient. Commentaar overbodig.
Voor de andere media en politieke klaroenen waren de gedupeerden wel degelijk gedupeerden maar was het niet aan de belastingbetaler om voor de gevolgen in te staan. Solidariteit ja maar geen twee maten en twee gewichten. Die laatste beeldspraak kwam meermaals terug en wel in twee tegengestelde visies: waarom geen vergoeding voor de gedupeerden van het andere goede-vader-aandeel Fortis en wel voor ARCO-aandelen? Maar ook: spaarboekjes redden maar niet de sloebers met ARCO-spaargeld, dat is toch ook met twee maten werken? Dat beide argumenten hun voor- en tegenstanders hebben werd met de dag duidelijker. Maar er stond ook tussen de lijnen een boodschap en die was (voor mij althans) ontnuchterend: namelijk dat onze politici niet in de eerste plaats dachten aan de mensen, maar aan de banken. De staatswaarborg diende om een “run op de bank” te voorkomen (DM). Het ongerijmde van de situatie toen (en nu) is dat de staat zelfs niet in staat is om ook maar een fractie van het spaartegoed te kunnen terugbetalen, mocht dat nodig zijn. Pure blufpoker op een ongekende schaal. Tegelijk is er iets intrigerend aan deze absurde situatie: de schulden die Fortis en Dexia zouden doen failliet gaan, zijn slechts een kleine fractie van het globale spaartegoed (Trends: 730 miljard euro) dat hen beschermde tegen een faillissement. Feitelijk kunnen alleen de spaarders en niet de politieke partijen (= regeringspartijen) aanspraak maken op het tegoed van de banken. Dat ARCO-aandelen zomaar, zonder inspraak van de “beleggers”, geblokkeerd worden bewijst dat niet de spaarders vooraan staan maar de bank (en aandeelhouder ACW) die niet mag over kop gaan. Wie gaat ondertussen met de winst lopen?
Dat brengt ons bij een ander probleem: de solvabiliteit van het ACW. Volgens topman Patrick Develtere kan zijn organisatie de ARCO-spaarders niet terugbetalen. Moeten wij hem zomaar geloven? Na dergelijk debacle door onverantwoord bestuur zou het getuigen van een ondraaglijke (letterlijk te nemen) lichtzinnigheid. Het is dus duidelijk dat onze Vlaamse politieke “doeners” nu eens iets kunnen doen dat de oppositie niet kan: namelijk ervoor zorgen dat er transparantie komt. Middel daartoe zijn een rechtspersoonlijkheid voor en financiële controle van alle middenveldorganisaties die (geheel of gedeeltelijk) werken met publieke gelden. Weigert de regering dat te doen, dan bewijzen ze slechts hun ongeloofwaardigheid en klopt bovenstaande stelling, nl. dat voor alles de banken en ARCO dienden gered te worden. Overigens zouden kritische media zich eens moeten afvragen wat het nut is van een overkoepelende ACW? Een vakbond en een ziekenkas, ja, maar dat het lidmaatschap van zowel CM als ACV gebundeld worden door het ACW heeft ook consequenties voor deze organisaties. Dan zijn ze medeplichtig aan het slecht bestuur en dienen ze op te draaien voor de gezamenlijke schulden. Dat lijkt mij niet meer dan rechtvaardig.
Maar goed, laten we aannemen dat de regering wel in de eerste plaats bekommerd was om de mensen. Dan moeten onder meer volgens ACW-mandataris (zijn eigen woorden) Steven Vanackere (CD&V) de ARCO-spaarders hun geld terugkrijgen. Ten minste, “hij voelt zich verplicht (als uitvoerende macht) om de wet gestemd door het parlement zo goed mogelijk uit te voeren.” Anders gelezen vond ik zijn optreden in Terzake zeer degelijk maar deze uitspraak is toch wel heel opmerkelijk. Is er nog iemand die werkelijk denkt dat een parlementaire meerderheid (de regeringspartijen) de vrijheid heeft om een wet tegen te houden die voortvloeit uit genomen regeringsbeslissingen? Kunt u zich voorstellen dat bij voorbeeld een Vlaamsgezind CD&V parlementslid die géén prijs wou betalen voor de splitsing van BHV in het parlement zich zou onthouden of godbetert zou tegenstemmen, wegens het te hoge prijskaartje? Kunt u zich voorstellen dat een Open VLD-parlementariër een deelakkoord van de regeringsbesluiten zou verwerpen omdat het totaal in tegenspraak is met het partijprogramma? Wie dat gelooft moet proberen zoveel mogelijk ARCO-aandelen op te kopen. De mijne kan hij/zij alvast voor een zacht prijsje bekomen.
De 800.000 ARCO-spaarders zullen in elk geval graag willen weten hoe het zit voor ze in 2014 naar de stembus trekken. Maar, beste ARCO-spaarders, wees niet te vroeg bezorgd: CD&V heeft alles te verliezen door “ons” in de steek te laten: het federale graf. Trouwens, er is nog geen uitspraak en ik vergat nooit wat een gewezen voorzitter van het hoogste rechtsorgaan (voordien CD&V-senator) mij zonder de minste schroom vertelde: dat volgens hem politiek benoemde rechters veel beter waren dan de nieuwlichterij met een (slechts in schijn, mijn toevoeging) onafhankelijke selectie. Het zou trouwens de eerste en laatste keer niet zijn dat in dit België de rechtspraak de grenzen van het recht overstijgt/ondergraaft en zich laat leiden door maatschappelijke keuzes.
Om Kaaiman te parafraseren: Het marsplan is dit: we dringen met 800.000 man huize ACW (ook deze in Zwitserland) binnen en we hangen Patrick en zijn gemandateerden ondersteboven aan de kristallen kroonluchters, met een onbelemmerde blik op de betonnen “Le Corbusier” muren, volgeplakt met Arcopar-deelbewijzen. Mocht dat niet volstaan zijn er nog de rechtvaardige rechters.
Gunsttarieven voor talenten?
Als er één ding is waaraan we verdienste noch schuld aan hebben, dan zijn het de talenten die we meekregen bij onze geboorte. Behalve voor koningskinderen waar talent blijkbaar ongewenst is, kan ik geen reden bedenken waarom uitzonderlijk getalenteerden recht zouden hebben op een speciale fiscale behandeling. Toch opmerkelijk dat zelfs Ben Weyts (vice-voorzitter NV-A) in De Zevende Dag de huidige gunstregeling goedkeurt. We hoeven ook niet terug te keren naar de tijd waar de grootste kunstwerken in de grootste armoede werden gerealiseerd en waarschijnlijk erdoor werden geïnspireerd. Een beetje steun kan tijdelijk nodig zijn voor beginnende talenten maar er is nog geen enkel kunstenaar doodgegaan aan het bijklussen. Wie van zijn hobby zijn beroep kan maken mag zich heel gelukkig prijzen. Marc Hooghe (DM) zag het zo: “Als we de hele geschiedenis van dit dossier bekijken, dan zien we dat de Vlaamse Uitgeversvereniging in mei 2007 nog een afzonderlijke belastingvoet vroeg, gaande van 10 tot 35 procent. Door een wat bizarre speling van het politieke lot kregen de auteurs en uitgevers meer dan ze eigenlijk vroegen: officieel een aanslagvoet van 15 procent, maar met een forfaitaire aftrek gaat het voor de eerste 15.000 euro in werkelijkheid maar om 7,5 procent. Dat privilege blijft nu dus behouden. En met alle respect voor het creatieve talent van ons land: er zijn heel wat andere beroepsgroepen die even eerbaar en belangrijk zijn, maar wel iets hoger belast worden.
Is kritisch denken een teken van cultuurbarbarisme? Absoluut niet, want ieder ruimdenkende mens beseft dat kunst maatschappelijk te belangrijk is om weg te gooien. Helpen waar het moet, door prestatiebevorderende subsidies lijkt mij alvast meer aangewezen dan een veralgemeend fiscaal gunstregime, vooral maar niet alleen in crisistijden. Voor een regering van doeners die de taboes niet schuwt had een beslissing die leidt tot meer gelijkheid, alvast een positief signaal geweest. Bruno Tobback verklaarde in dS: “Ondertussen oogt ons belastingsysteem heel gunstig voor wie het nodige geld heeft verzameld. Het ene belasten we tegen 40 procent, het andere tegen 15 procent of minder. We moeten hier een nieuw evenwicht vinden”. Hallo, Tom Lanoye?
De cultuurpausen en bekende mediafiguren zijn echter wel een politiek cadeautje waard. Niet zozeer omwille van hun artistieke kwaliteiten maar omdat ze als Bekende Belg de eerste en laatste verdedigers zijn van het lucratief Belgisch systeem. Wordt het geen tijd dat ook voor deze sector de Belgische hangmatcultuur eens kritisch wordt bekeken?
Een lezersreacties die ik u niet wil ontzeggen: “Een schrijver oefent een beroep uit, een hoofdberoep of een bijberoep. Zowel in de huidige als in de toekomstige regeling zijn er op de inkomsten uit dat beroep geen sociale bijdragen verschuldigd. Wijzen op minder sociale rechten is dus onfair. De sociale bijdragen voor een gewone werknemer, betaald door werkgever en werknemer samen, draaien vlot rond de helft van het brutoloon. Het zou er maar aan ontbreken dat de rechten van beiden dezelfde zijn met zo'n verschil in bijdragen. De belastingen dan. De gemiddelde belastingen, wat helemaal iets anders is dan de veel genoemde helft op de hoogste schijf, liggen voor de meeste beroepsinkomsten tussen 30 en 35 %. De belastingen worden berekend op het inkomen na sociale bijdragen en na kosten. Zelfstandigen moeten hun kosten bewijzen, loontrekkenden krijgen een royaal forfait, artiesten nog meer: zij worden slechts op de helft van hun inkomsten belast. En aan een lager tarief (25 %) op een lagere basis. En dan nog zijn ze verontwaardigd.” (...) Een alleenstaande met een bruto-loon van 50.000 euro per jaar betaalt 18.755,19 euro belastingen voor inkomstenjaar 2012, indien dit een kunstenaar zou zijn, betaalt hij of zij slechts 5.852,25 euro belastingen. Vanaf 2013 zou dit slechts 9.753,75 euro worden. En de heren en dames met de grote K worden daarnaast nog eens met veel subsidies allerhande overladen!
De Zevende dag is een rustdag
De voorbije zondag was het abnormaal rustig aan de Reyerslaan. Een politiek debat na één jaar Di Rupo zou voor wat vuurwerk kunnen zorgen maar blijkbaar hadden de regeringspartijen niets meer toe te voegen aan de verklaringen van hun leider in het parlement. Open VLD en sp.a stuurden hun kat, CD&V hun jongste senator, Peter Van Rompuy, die zijn aanwezigheid kleur gaf door te zeggen dat hij als jongere meer mocht zeggen dat de echte zwaargewichten in zijn partij. Moderator Yvan Devadder diende het dus te stellen met Paul Magnette (minister van overheidsbedrijven en ontwikkelingssamenwerking en wetenschapsbeleid) als woorvoerder van Di Rupo. Waren er ook bij: Ben Weyts van NV-A en ondernemer Ignace Van Doorslaer die plaatsnam aan de kant van de oppositie en beter dan Weyts zijn punt maakte: wat deze regering doet volstaat niet; tijdsverlies.
Ben Weyts is een lieve man die er bij momenten lachend bijzat maar helaas bleef steken bij algemene cijfers over belastingen en eenmalige maatregelen. Waarom niet specifiëren, bij wijze van voorbeeld, over welke maatregelen hij het heeft? Of de regeringspartijen uitdagen door uit te leggen wat de precieze inhoud is van deze of gene maatregel. Gelukkig was er Peter Van Rompuy die blijkbaar verder dan de echte CD&V meeging in het verhaal van de ondernemer, maar smeekte om meer tijd. En hoewel hij vond dat de regeringspartijen niet moeten kijken naar de oppositie, kon hij het toch niet laten om NV-A opnieuw aan te vallen. Was het niet schizofreen van NV-A om naar de Raad van State te trekken om het BHV akkoord aan te vechten terwijl De Wever zelf zegt dat hij in 2014 het land wil hervormen buiten de grondwet om. Een alerte Weyts had kunnen repliceren als volgt: beste Peter, weet u nog wie er aan de Raad van State vroeg om de ongrondwettelijke BHV kieskring te laten vernietigen? Uw vader, jawel en wat deed uw vader en de ganse CD&V vervolgens? De verkiezingen goedkeuren alhoewel de kieskring niet gesplitst was en dus nog altijd ongrondwettelijk. Was het uw vader niet die een regering met een Vlaamse minderheid te vuur en te zwaard zou bestrijden? Ik denk dat NV-A inzake onbetrouwbaarheid geen lessen te krijgen heeft van CD&V. Waarna hij zijn liefste glimlach etaleerde. Wie kan er nu kwaad zijn op Ben?
Uitspraken van de week
Jonathan Holslag (hoogleraar VUB in dS “Waarom Brussel niet in aanmerking komt als meest leefbare stad"): “Het onvermogen van de Brusselse overheid zich te verplaatsen in de beweegredenen van het Beursplein-initiatief is wederom het bewijs dat burgemeester Freddy Thielemans en zijn kompanen de stad beheren als een boer een melkkoe. Wie zou er zich immers zorgen maken over een vooruitstrevend stedenbeleid, zolang het beest gevoed wordt uit de ruif van de Europese instellingen en andere bureaucratieën? Een wereldstad gerund door boeren. Vergeef me de beeldspraak.”
Steven Vanackere (ACW minister): “Men moet ophouden met te doen alsof wij mee beslissen over de beleggingen van het ACW. Ja, ik ben een ACW-gemandateerde politicus, wat wil zeggen dat ik blijkbaar het vertrouwen heb van die beweging. Maar dat heeft te maken met maatschappelijke aspecten, niet met beleggingsbeslissingen.”
Jos Leys. Hij onderzoekt financieel gedrag aan het Center for Ethics & Value Inquiry (CEVI) aan de UGent in DM: “Wil onze samenleving voortaan bevrijd zijn van arconauten en de gevolgen van hun optreden, dan moet zij de gezinnen financieel ontvoogden en geletterd maken. Van het ACW moeten we in deze niets verwachten: zij maakt in Visie haar eigen achterban warm voor daggeldleningen om behangpapier de kopen (aan 11 procent), terwijl de Develtere trots paradeert als de bezetter van een academische Leerstoel in Ethiek en Financiën.” Het artikel is te lezen op http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1541421/2012/11/29/Wie-zijn-de-ware-Arconauten.dhtml
Pjotr
Anders Gelezen